Wanneer je mensen rondom jou de vraag zou stellen "Wat is het eerste waaraan je denkt bij de Duitse stad München?", is het antwoord in de meeste gevallen heel eenvoudig: bier. Of BMW. Niet geheel onterecht, want München is nog steeds hét centrum van de Beierse biercultuur, met als hoogtepunt uiteraard het jaarlijks terugkerende Oktoberfest. En BMW is inmiddels uitgegroeid tot één van de drie grootse Duitse autoleveranciers. München heeft echter zoveel meer te bieden, al is het bier natuurlijk nooit ver weg. Ik kom zelf erg graag in München, en ik heb de stad dan ook al meerdere malen bezocht. Hieronder mijn voornaamste redenen om München te bezoeken, in willekeurige volgorde.
München is de derde-grootste stad van Duitsland, na Berlijn en Hamburg. Het is de hoofdstad van de Duitse deelstaat Bayern (Beieren/Bavaria). Toch voel je je in de gezellige Altstad eerder in het traditionele Beieren dan in een grootstad. Dat heeft alles te maken met een wet die voorschrijft dat in de binnenstad geen enkel gebouw hoger mag zijn dan de Frauenkirche. Daardoor bevinden alle nieuwe, hoge kantoorgebouwen zich buiten de stadsring. De historische binnenstad heeft als bekendste bezienswaardigheden de prachtige Mariënplatz, met de nabijgelegen Frauenkirche. Beklim de toren voor een fantastisch uitzicht over de stad en de nabijgelegen Alpen. Daarnaast zijn er ook tal van musea te bezoeken, gaande van de Beierse geschiedenis, over hedendaagse kunst tot mode. München heeft veel te lijden gehad tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar veel historische gebouwen staan gelukkig nog overeind. In het oudste gebouw van de stad is het Bier- und Oktoberfestmuseum ondergebracht. Dit staat hoog op mijn lijstje voor mijn volgende bezoek aan de stad.
München is historisch gebouwd rond de rivier Isar. Dit maakt dat er tijdens de lente en zomer aan de oevers erg leuke locaties zijn om af te spreken en gezellig te genieten van de zon. Niet alleen aan de Isar, maar ook in het uitgestrekte park Englischer Garten is dit zo. Fans van New York zullen het misschien niet graag horen, maar dit park is bijna dubbel zo groot als Central Park.
Met een beetje geluk kan je er vanop de oever van de Eisbach surfers aan het werk zien. Een grote 'staande golf' in de rivier maakt het mogelijk midden in de stad (legaal) te surfen. Fantastisch om naar te kijken, maar ongetwijfeld nog veel leuker om te doen als je over de nodige sportiviteit beschikt. Daarnaast kan je hier ook gewoon relaxen, of iets drinken in de biergarten die er tijdens de zomer wordt geopend rond de Chinese toren. Je eigen eten meebrengen is hier wel de boodschap, de biergartens mogen volgens de wet enkel dranken verkopen.
Een van de bekendste exportproducten van München zijn de wagens en motors van Bayerische Motoren Werke, beter bekend als BMW. Net buiten de stadsring van München ligt het hoofdkantoor van deze autoreus, compleet met bezoekerscentrum, museum en geleide fabrieksbezoeken. Ik kan niet voor iedereen spreken, maar ik vind het ontzettend leuk om mezelf eens in een wagen te zetten met een prijskaartje van zes cijfers voor de komma. Een mens mag al eens even wegdromen...
De allernieuwste BMW-modellen staan er om bekeken en betast te worden. In het museum staat een indrukwekkende collectie historische wagens en motoren, in een hypermodern gebouw ingericht in de rechtlijnige, bijna futuristische stijl die inmiddels erg herkenbaar is voor BMW. Voor het bezoek aan de fabriek kan je best vooraf even informeren. Ik had gelukkig nog net één kaartje te kunnen bemachtigen voor de rondleiding van die dag. Het is echt de moeite aangezien je de verschillende stappen in de assemblage, afwerking en oplevering van de auto's erg goed kan volgen. Een aanrader als je, zoals ik, van mooie wagens houdt.
München heeft een enorm rijke, maar niet altijd even fraaie geschiedenis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was München het centrum van waaruit de NSDAP opereerde. Ongeveer 15 kilometer buiten de stad ligt het dorpje Dachau, waar in 1933 het eerste Konzentrationslager opende in een verlaten munitiefabriek. Het groeide uit tot het 'model' waarnaar de andere concentratiekampen werden opgericht. Grote delen van het kamp zijn vernietigd na de bevrijding, maar in de hoofdgebouwen bevindt zich nu een uitgebreide tentoonstelling. Het terrein is als gedenkplaats hersteld. Er zijn achteraan op de site verschillende monumenten en gebedsplaatsen ingericht. KZ Dachau is tot nu toe veruit de meest weerzinwekkende plek waar ik ooit ben geweest. Het heeft een enorm diepe indruk bij mij nagelaten.
Het is waarschijnlijk geen verrassing als ik zeg dat de traditionele Beierse keuken gespecialiseerd is in stevige maaltijden, vaak voorzien van een groot stuk geroosterd vlees. Stevig, maar ook erg lekker. En steeds vergezeld van een stevige mass (literglas) bier.
Een andere lokale culinaire traditie is de zogenaamde Brotzeit. Dit houdt in dat men met vrienden of familie samenkomt voor een broodmaaltijd, meestal in een Biergarten. Men neemt een assortiment koud beleg mee (verschillende kazen, worsten, salami…) die worden geserveerd met brood en pretzels.
Om de echte lokale specialiteiten te proeven, raad ik aan de Viktualienmarkt te bezoeken. Hier kan je van kraampje tot kraampje gaan om de koopwaar te bekijken, of je rustig ergens zetten met een koffie (of een mass...).
Het grote voordeel is dat het eten in München over het algemeen zeer goedkoop is. Je moet al moeite doen om een hoofdgerecht te vinden dat meer dan 10 euro kost. Ook de foodies die zich eerder thuisvoelen aan de andere kant van het prijzenspectrum komen hier aan hun trekken. In de stad zijn verschillende restaurants gevestigd die zijn bekroond met één of meerdere Michelinsterren. Schuhbeck’s in den Südtiroler Stuben bijvoorbeeld is gevestigd naast het Hofbräuhaus en serveert traditionele gerechten met een modern accent. Ook dat staat op mijn lijstje voor de volgende keer.
We kunnen er uiteraard niet omheen. Bier brouwen wordt in München verheven tot een ware kunst. Munchen is dan ook de bakermat van het zogenaamde Reinheitsgebot, een wet die voorschrijft dat enkel de pure basisingrediënten zoals mout, hop en water mogen worden gebruikt bij het brouwen van bier.
Van de meer dan 100 brouwerijen die München ooit telde zijn er nog zes over. Dit zijn ook de zes brouwerijen die met een eigen bierhal vertegenwoordigd zijn op het Oktoberfest. Naast de "Helles", het helder bier vergelijkbaar met onze pils, hebben de meeste brouwerijen ook nog een aantal andere variëteiten zoals een donker bier of een witbier.
Veruit de bekendste is Hofbrau, dankzij het historische Hofbräuhaus waar nog bier geschonken wordt en traditionele muziek en dansen worden opgevoerd alsof het elke dag Oktoberfest was. Een erg indrukwekkende ervaring als je gewend bent, zoals bij ons in België, op café te gaan om rustig een pintje te drinken. In München doet men dat toch net iets anders...
München is erg goed te bereiken vanuit zowat elke luchthaven in Europa. KLM en Lufthansa vliegen beide zes keer per dag vanuit Amsterdam, en Lufthansa heeft ook tot zeven vluchten per dag vanaf Brussels Airport.
Sinds enkele maanden zijn er ook (veel) goedkopere vluchten vanuit Brussel met Transavia, de lagekosten-dochter van KLM. Meer info vind je hier.
Ook per trein kan perfect: de ICE van de Deutsche Bahn brengt je, afhankelijk van waar je vertrekt, op ongeveer zeven uur in München. Overstappen doe je meestal in Frankfurt.
Met de wagen doe je er ongeveer acht uur over om de stad te bereiken via de bekende Autobahn. Vermijd het drukke verkeer in de omgeving van Stuttgart en de A8. Rijd langs de A6 en A7, ofwel via de A3 en A9 (indien geen werken rond Frankfurt). Ondanks de omweg spaart je dit meestal tijd uit.
Voor hotels kan je terecht bij alle grote ketens: Carlson Rezidor heeft twee Park Inn hotels, IHG heeft vijf Holiday Inn hotels (waarvan twee Holiday Inn Express). Let wel op: sommige hotels zijn buiten de stadsring gelegen, in de nieuwere business districten. Hoewel deze goed bereikbaar zijn met U- en/of S-bahn kan dit toch een ongemak zijn als je vooral de binnenstad wil bezoeken.
Ikzelf verbleef zowel in Park Inn Munich South (buiten het stadscentrum) als in Holiday Inn Munich City Centre. Beide hotels leveren de service die je van de respectievelijke ketens mag verwachten. Het Park Inn hotel is nieuwer en moderner, maar de Holiday Inn heeft een betere ligging.
Heb jij München al bezocht? Ik ben erg benieuwd naar julllie persoonlijke favoriete plekjes. Deel ze hieronder als reactie, of op ons bestemmingen-forum.
